Georg-Ludwig August Volkens, urodził się w Berlinie 13 lipca 1855 roku. Od najmłodszych lat interesował się botaniką.

Studiował nauki przyrodnicze najpierw w Berlinie, potem w Würzburgu. Wśród jego nauczycieli byli Alexander Braun, przedstawiciel szkoły filozofii naturalnej, wprowadził do nauki koncept komórki jako podstawowej jednostki życia oraz Julius von Sachs, określany „postdarwinowskim botanikiem”. Wywarli oni ogromny wpływ na jego sposób myślenia i położyli podwaliny pod znaczną część jego wiedzy.

Po odbyciu służby wojskowej zaczął przygotowywać się do egzaminu nauczycielskiego. W 1882 roku rozpoczął studia na botanice a jesienią uzyskał dyplom na Uniwersytecie Berlińskim. Praca dyplomowa dotyczyła ubytku wody w stanie ciekłym z liści roślin wyższych. Pod kierunkiem Schwendenera napisał jeszcze dwie prace, jedną na temat związku między siedliskiem a strukturą roślin, a drugą na temat gruczołów kredowych u Plumbaginaceae, obie zostały opublikowane w 1884.

Od dzieciństwa interesował się Afryką, które zostało wzbudzone lekturami książek podróżniczych Bartha, Overwega, Livingstone’a i Schweinfurtha.

Wspinając swojego nauczyciela, że należy badać związek między siedliskiem a strukturą w kraju o ekstremalnych warunkach klimatycznych poprosił Akademię der Wissenschaften o sfinansowanie podróży na egipską Pustynię Arabską i z pomocą Schwendenenera, swojego nauczyciela uzyskał 5000 marek wsparcia i wyjechał jesienią 1884 roku.

Wyniki jego 10-miesięcznej pracy zostały opublikowane w książce w 1887 r., zawierającej jego uwagi anatomiczne i fizjologiczne, które zapoczątkowały nową dyscyplinę i nowy rodzaj literatury ekologicznej.

Zimą 1887 roku Volkens ubiegał się o uprawnienia do nauczania na Uniwersytecie Berlińskim i musiał zarabiać na własne utrzymanie, ale nie udało mu się znaleźć posady badawczej ani dydaktycznej z powodu nadmiaru młodych botaników w tamtych czasach.

Po śmierci Eichlera, Adolf Engler, jeden z najsłynniejszych botaników systematycznych przejął Muzeum Botaniczne w Berlinie i dał Volkensowi pracę jako bezpłatny wolontariusz.

Volkens nie lubił taksonomii i miał bardzo złą opinię o botanikach, którzy siedzieli i patrzyli na suszone rośliny prowadząc ich skrupulatne opisy po łacinie. Bardziej interesował się anatomią i fizjologią, ale z perspektywy czasu jego praca w tej dziedzinie była znacznie mniej ważna niż kolekcjonowanie suszonych roślin i zwierząt.

Wyprawa na Kilimandżaro była podyktowana chęcią zbadania czynnika temperatury w odniesieniu do struktury roślin, ale kolekcja roślin i zwierząt, którą stworzył, miała znacznie większy wpływ naukowy niż jego raczej naiwne badania fizjologiczne. Udało mu się sfinansować tę ekspedycję pieniędzmi z Funduszu Humboldta Królewskiej Pruskiej Akademii Nauk i dodatkowymi funduszami z departamentu kolonialnego, pod warunkiem, że będzie miał oczy szeroko otwarte na użyteczne produkty, które mogą być wartościowe dla niemieckiej gospodarki.

Volkens spędził w tym regionie około półtora roku i założył tam stację naukową. Był pierwszą osobą, która odwiedziła północne stoki Kilimandżaro, na których wciąż żyją nieopisane gatunki. Dwaj koledzy, którzy byli z nim i pozostali po jego odejściu, dr Carl Lent i dr Kretschmer, zostali później zamordowani przez tubylców w rejonie Rombo.

Około 3000 okazów roślin, które zebrał, wniosło wiele do wiedzy o botanice Afryki Wschodniej a na podstawie jego materiału opisano wiele nowych gatunków. Niestety część jego prac została zniszczona podczas bombardowania Berlina podczas II wojny światowej, jednak wiele duplikatów zachowało się w Royal Botanic Gardens – KEW, Muzeum Historii Naturalnej i kilku innych instytucjach.

W wieku 42 lat, w 1897 r., został asystentem naukowym, a rok później kustoszem w berlińskim Muzeum Botanicznym zajmując się głównie roślinami gospodarczymi.

W lipcu 1899 r. Volkens został włączony do zespołu naukowców podróżujących na Wyspy Karolińskie, aby zrelacjonować warunki gospodarcze na mało wówczas znanych wyspach. Do Berlina wrócił w październiku 1900 roku i jesienią 1901 r. udał się na Jawę, pozostając tam do sierpnia 1902 r.

Volkens był członkiem wszystkich czterech berlińskich towarzystw botanicznych, a także tych poświęconych geografii, sprawom azjatyckim, Towarzystwa Kolonialnego, Towarzystwa Przyrodników, Towarzystwa Meteorologicznego i Towarzystwa Gimnastycznego. Przez wiele lat zasiadał w Komitecie Botanischen Vereins der Provinz Brandenburg, a także napisał historię tego stowarzyszenia z okazji jego 50-lecia.

W sierpniu 1912 r. nagle pojawiły się u niego objawy miażdżycy i zmarł 10 stycznia 1917 r. na zawał serca.

Jego imieniem nazwano cztery rodzaje roślin, jednak tylko jeden z nich jest nadal akceptowany Volkensinia oraz ponad 100 gatunków roślin i zwierząt.

Jednym z gatunków nazwanych imieniem botanika jest opisana 1895 r. Dracaena volkensii. Jej habitat rozciąga się od środkowo-wschodniej Kenii do północno-wschodniej Tanzanii i różni się wyglądem w całym zasięgu występowania, z formami, które są jaśniejsze w kolorze i mają bardziej widoczne poprzeczne pasy występujące w północnej Tanzanii.

Opracowano na podstawie artykułu Bernarda Verdcourta opublikowanego na łamach The Conchological Society of Great Britain and Ireland/Zdjęcie: Wikimedia

Volkensii 2